Wiktionary:Рӯйхати Сводеш (забонҳои туркӣ)

№	Русский	Чувашский	Якутский	Тувинский	Хакасский	Алтайский	Киргизский	Татарский	Башкирский	Балкарский	Карачаевский	Кумыкский	Ногайский	Каракалпакский	Казахский	Узбекский	Уйгурский	Туркменский	Азербайджанский	Турецкий	Крымскотатарский	Караханидский
1	я	эпĕ	мин	мен	мин	мен	мен	мин	мин	мен	мен	мен	мен	men	мен	men	măn	men	mən	ben	men	مَنْ (men)
2	ты	эсĕ	эн	сен	син	сен	сен	син	һин	сен	сен	сен	сен	sen	сен	sen	săn	sen	sən	sen	sen	سَنْ (sen)
3	он, оно, она	вăл	кини	ол	ол	ол	ал	ул	ул	ол	ол	ол	ол	ol	ол	u	u	ol	o	o	o	اُلْ (ol)
4	мы	эпир	биһиги	бис	піс	бис	биз	без	беҙ	биз	биз	биз	биз	biz	бiз	biz	biz	biz	biz	biz	biz	بِزْ (biz)
5	вы	эсир	эһиги	силер	сірер	слер	силер	сез	һеҙ	сиз	сиз	сиз	сиз	siz	сендер, сiз	siz, sizlar, senlar	siz, silăr, sizlăr, sănlăr	siz	siz	siz	siz	سِزْ (siz)
6	они	вĕсем	кинилэр	олар	олар	олор	алар	алар	улар	ала	ала	олар	олар	olar	олар	ular	ular	olar	onlar	onlar	olar	اُلارْ (olar)
7	этот	ку	бу	бо	пу	бу	бу, бул	бу	был	бу	бу	бу	бу	bul	бұл	bu	bu, mavu	bu	bu	bu	bu	بُو (bū)
8	тот	лешĕ, çавă, вăл	ол	ол	ол	ол	тиги, ошол	теге, шул	теге	йинендагъы, ол	ол	шо, ол	сол, анав, ол	sol, ana, ol	сол, анау	shu, o'sha	u, avu, shu	şu, şol	o	şu, о	şu, о	اُلْ (ol)
9	здесь	кунта	манна	мында	мында	мында	бул жерде, мында	монда, биредә, бу җирдә	бында	мында, блайда	мында, былайда	мунда, шунда	мунда	bunda, bul jerde	мұнда	bu yerda, bu yoqda, bu yonda	bunda, bu yărdă, mayărdă, mana	şu taýda, onda, bäri	burada	burada, bura, burası	mında	مُنْدا (mundā)
10	там	унта, çавăнта, лере	онно	ында	анда	анда, ондо	тиги жакта, тиги жерде, анда	тегендә, анда, шул җирдә	тегендә	анда	анда, алайда	онда	онда	onda, sonda, ol jerde, sol jerde	онда, анда	u yerda, u yoqda, u yonda	unda, u yărdă	ol ýerde, o taýda	orada	orada, ora, orası	anda	اَنْدا (andā)
11	кто	кам	ким	кым	кем	кем	ким	кем	кем	ким	ким	ким	ким	kim	кім	kim	kim	kim	kim	kim	kim	كِمْ (kim)
12	что	мĕн	туох	чүү	ниме	не, неме	эмне	нәрсә, ни	нимә	не	не	не, не зат	не, не зат	ne	не	nima, na	nemă	näme	nə	ne	ne	نا (nē), ناما (nemē), ناكُو (negǖ), قَيُو (qayū)
13	где	ăçта	ханна	кайда	хайда	кайда	кайда, кана	кайда	ҡайҙа	къайда	къайда	къайда	кайда	qayda	қайда	qayerda, qayda	nădă, qăyărdă, qăyăr	nirede	harada	nerede, hani	qayda, qayerde	قَنْدا (qandā), قَيُودا (qayūdā), قَنٖى (qanï̄)
14	когда	хăçан	хаһан	кажан	хаӌан	качан	качан	кайчан	ҡасан	къачан	къачан	къачан	кашан	qashan	қашан	qachon	qachan, qanchidă, năchchidă	haçan	haçan	ne zaman, kaç, kaçta	ne vaqıt, qaçan	قَجانْ (qačan)
15	как	мĕнле	хайдах	канчап, кандыг	хайди	кандый, канай	кандай, нечик	ничек	нисек	къалай	къалай	нечик	калай	qalay	қалай	qalay, qanday, nechik	qandaq	nähili, niçik, häýsy	necə, nətər	nasıl	nasıl	نَتَكْ (neteg)
16	не	çук, мар	суох	эвес, чок	нимес, чох	эмес	эмес	түгел	түгел	тюйюлдю	тюл, тюйюл	тюгюл	тувыл	emes	емес	emas, yo'q	yoq, ămăs	däl	deyil	değil	degil	يُوقْ (yōq), اَرْماسْ (ermēs)
17	всё	пĕтĕм, пур, пурте	бары, бүтүн	шупту, хамык, бүгү, дөгере	прай, тикci, тооза	бастыра, ӱзе	баары, бардык, бүткүл	бөтен, бары, һәммә	бөтә	битеу	бары, бютеу	бары, бютюн	баьри, савлай	barlıq, pu'tkil, pu'tin	бәрі, бүкіл, барлық, барша	barcha, hamma, butun, bari, borliq	hămmă, barchă, pütün, barliq	bary, hemme, ähli, her	bütün, hamısı	tüm, bütün, hep	bütün, ep, episi	قَمُغْ (qamuɣ), بَرْجا (barčā)
18	много	нумай	элбэх, үгүс	хөй, көвей, ээлбек	кöп	кöп	көп	күп	күп	кёп	кёб	кёп	коьп	ko'p	көп	koʻp	köp	köp	çox	çok	çoq	كُبْ (köp), اُكُوشْ (üküš)
19	несколько	темиçе	хас да, ханнык эрэ, аҕыйах	каш, бир каш, шала, кашкыйна	нинӌе-де, кöп нимес, сала	бир канча	бир нече	берничә	бер нисә	бир талай, бир ненча	бир ненча	бир нече	бир неше	bir neshe	бірнеше	bir necha, bir qancha, ba'zi, ayrim	bir qanchă, azraq, băzi	birnäçe, berentak	bəzi, bir neçə	bazı, kimi, birkaç, biraz	bir qaç
20	мало	сахал	аҕыйах	эвээш, бичии, ас	ас	ас	аз	аз	әҙ	биркесек, бираз, аз	аз	аз	аз	az	аз	oz, kam, picha	az	az	az	az	az	اازْ (āz)
21	другой	урăх	атын	өске, ыынды, башка	пасха	башка, öскö	башка	башка	башҡа	башхасы, бирси	башха	башгъа, оьзге	баска	basqa, bo'ten	басқа, өзге	boshqa, o'zga	bashqa, özgă, artuq	başga	başqa, digər, ayrı	başka, öbür, diğer	başqa, diger	اَذِنْ (aδïn), اَذْرُقْ (aδruq), اُنْكٖى (öŋī)
22	один	пĕрре	биир	бир	пір	бир	бир	бер	бер	бир	бир	бир	бир	bir	бiр	bir	bir	bir	bir	bir	bir	بٖيرْ (bīr)
23	два	иккĕ	икки	ийи	ікі	эки	эки	ике	ике	эки	эки	эки	эки	eki	екі	ikki	ikki	ikki	iki	iki	eki	اِكّٖى (ikkī)
24	три	виççĕ	үс	үш	ӱс	ӱч	үч	өч	өс	юч	юч	уьч	уьш	u'sh	үш	uch	üch	üç	üç	üç	üç	اُجْ (üč)
25	четыре	тăваттă	түөрт	дөрт	тӧрт	тӧрт	төрт	дүрт	дүрт	терт	тёрт	дёрт	доьрт	to'rt	төрт	toʻrt	tört	dört	dörd	dört	dört	تُورْتْ (tȫrt)
26	пять	пиллӗк	биэс	беш	пис	беш	беш	биш	биш	беш	беш	беш	бес	bes	бес	besh	băsh	bäş	beş	beş	beş	بٖيشْ (bḗš)
27	большой	пысăк, мăн	улахан	улуг	улуг	јаан	чоң	зур	ҙур, бөйөк, эре, дәү, оло, оҙон, өлкән	уллу, деменгили	уллу, тамада	уллу	уьйкен	uʻlken, ullı	үлкен	katta, buyuk, ulkan	chong, yoghan, büyük, zor	uly, çişik	böyük	büyük, ulu	büyük	بَدُكْ (bedük), اُلُغْ (uluɣ)
28	длинный	вăрăм	уһун	узун	узун	узун	узун	озын	оҙон	узун, узакъ	узун	узун	узын	uzın	ұзын	uzun	uzun	uzyn	uzun	uzun	uzun	اُزُنْ (uzun)
29	широкий	сарлака, анлă	киэҥ, кэтит	делгем, калбак, алгыг	чалбах, аллығ	jалбак, элбек	кең	киң	киң	кенг	кенг	генг, энли	кенъ, энли	ken', enli	кең, жалпақ	keng	kăng	giňiş, giň	geniş, enli	geniş, enli	keñ, keniş	كِنْكْ (keŋ), يَسٖى (yasï̄)
30	толстый	хулăн	халыҥ	кылын	халын	калыҥ, jooн	калың	юан	ҡалын	базыкъ, семиз, къалын	къалын	къалын	калын, юван	qalın', juwan	қалың, жуан	qalin, yo'g'on	qelin	galyň	qalın	kalın, yoğun	qalın	قَلِنْ (qalïn)
31	тяжелый	йывăр	ыарахан	аар	аар	уур	оор	авыр	ауыр	ауур	ауур	авур	авыр	awır	ауыр	ogʻir	eghir	agyr	ağır	ağır	ağır	اَغِرْ (aɣïr)
32	маленький	пĕчĕк	кыра, кыччыгый	биче, бичии	кiчиӌек	кичинек	кичинекей, кичине	кечкенә, кече	бәләкәй, кесе	гитче	гитче	гиччи	кишкей	kishkentay, kishkene	кіші, кішкене, кішкентай	kichkina, kichik	kichik	kiçi, kiçijik	kiçik, balaca	küçük	kiçik~küçük	كِجِكْ (kičig), اُشَقْ (ušaq)
33	короткий	кĕске	кылгас	чолдак, кыска	хысха	кыска, чолтык	кыска	кыска	ҡыҫҡа	къысха	къысха	къысгъа	кыска	qısqa	қысқа, шолақ, келте	qisqa	qisqa	gysga	qısa	kısa	qısqa	قِسْغا (qïsɣā), قِرْتْ (qïrt)
34	узкий	ансăр, тăвăр	кыараҕас	тар, кызаа	нiске, тaр	кызык, тар	тар	тар	тар	тар	тар	тар	тар	tar	тар	tor	tar	dar	dar	dar	tar	تارْ (tār)
35	тонкий	çӳхе, çинçе	синньигэс, чараас	чиңге, чуга	чуғаӌах, чуға, нiске	чичке, jука	ичке, жука	нечкә, нәзек	нәҙек	ингчге, жукъа	ингичге	инче, назик, юкъкъа	йинишке, назик	jin'ishke, na'zik	жіңішке, нәзiк, жұқа	ingichka, yupqa, nozik	inchikă, yupqa	inçe	nazik, incə	ince, yufka	ince	يِنْجْكا (yinčgē), يُڤْقا (yuvqā)
36	женщина	хĕрарăм	дьахтар	херээжен, кадай, херээжен кижи, эшпи (устар.)	ипчi кiзi	ӱй кижи	аял	хатын	ҡатын	тиширыу	тиширыу	къатын гиши	хатын-кыз	hayal, qatın	әйел, қатын	ayol, xotin, qiz	ayal	heleý, aýal	qadın	kadın	qadın	اُراغُوتْ (urāɣūt), اِشٖلارْ (išīlēr)
37	мужчина	арçын	эр киһи	эр (кижи)	ир кiзi	эр, эр кижи	эркек	ир	ир	эр киши, эркегирыу	эркиши, эркегирыу	эркек, эр гиши	эр, эркек	erkek	ер, еркек	erkak	ăr, ărkăk	erkek (adam)	kişi	erkek, er, adam	erkek, aqay	اَرْ (er)
38	человек	çын, этем	киһи	кижи	кiзi	кижи	киши, адам	кеше	кеше, әҙәм	адам, киши	адам	адам, гиши	аьдем	kisi, adam	адам, кісі	kishi, odam, inson	insan, kishi	ynsan, adam, kişi	insan, adam	insan, kişi	adam, insan, kişi	كِشٖى (kišī)
39	ребёнок	ача	оҕо	уруг, төл, үре (диал.)	пала, олған	бала	бала	бала	бала, caбый, бәпес	бала, сабий	бала, сабий	бала	бала	bala	бала	bola, chaqa	bala	çaga	bala, uşaq, çağa	çocuk	bala	كَنْجْ (kenč)
40	жена	арăм	ойох	кадай, амдыы кижи	ипчiзi	ӱйи, эжи	аял, катын	хатын	ҡатын	къатын, юй бийче	къатын	къатын	хатын, пише	hayal, qatın	әйел, қатын	xotin, ayol, rafiqa	khotun, ayal, yoldash	aýal	arvad, əyal	karı, avrat, kadın	apay	كِسْ (kis)
41	муж	упăшка	эр, кэргэн	ашак, эр	ирi	öбöгöн	күйөө	ир	ир	эр	эр	эр	эр, киев, бай	ku'yew, er	ер, күйеу	er, kuyov	yoldash, ăr	är, adam	ər	koca, er	aqay	باكْ (bēg)
42	мать	анне	ийэ	ие, ава	иӌе, ине	эне	эне	ана	әсә, инә	ана, ання	ана	ана	ана	ana, ene	ана	ona, aya, oyi	ana	eje	ana	anne, ana	ana	اَنا (anā), اَبا (ebē)
43	отец	атте	аҕа	ада, ача	аба, ада	ада	ата	ата	ата	ата, аття	ата	ата	ата	a'ke, ata	әке, ата	ota, ada	dada, ata	kaka	ata	baba, ata	baba	اَتا (atā)
44	животное	чĕр чун, выльăх	кыыл, харамай	аң-мең, аң	аң	аҥ	айбан, жаныбар, аң	хайван, җәнлек	йәнлек, хайван, мал	хайыуан, жаныуар	хайыуан, джаныуар	гьайван	айван, янувар	haywan	хайуан, жануар, аң	hayvon, jonivor	haywan, janliq	haýwan	heyvan	hayvan	ayvan
45	рыба	пулă	балык	балык	палых	балык	балык	балык	балыҡ	чабакъ	чабакъ	балыкъ	балык	balıq	балық	baliq	beliq	balyk	balıq	balık	balıq	بَلِقْ (balïq)
46	птица	кайăк	көтөр, чыычаах	куш	хус	куш	куш, чымчык, илбээсин	кош	ҡош	чыпчыкъ	чыпчыкъ	къуш	кус	qus	құс	qush	qush	guş	quş	kuş	quş	قُشْ (quš)
47	собака	йытă	ыт	ыт	адай	ийт	ит	эт	эт	ит	ит	ит	ийт	iyt	ит	it, kuchuk, ko'ppak	it	it, köpek, güýük	it, köpək	köpek, it	köpek, it	اِتْ (ït)
48	вошь	пыйтă	быт	быт	пiт	бийт	бит	бет	бет	би	бит	бит	бийт	biyt	бит	bit	pit	bit	bit	bit	bit	بِتْ (bit)
49	змея	çĕлен	моҕой, эриэн үөн	чылан	чылан	јылан	жылан	елан	йылан	жилян	джылан	йылан	йылан	jılan	жылан	ilon	yilan	ýylan	ilan	yılan	yılan	يِلانْ (yïlān)
50	червь	ăман, хурт	үөн	курт, шыйлашкын	хурт	курт, чойлошкон	курт	суалчан, корт	ҡорт, селәүсен	къурт	къурт	хурт	курт	qurt	құрт, шылаушын	qurt	qurut	gurt, gurçuk	qurd	kurt, solucan	qurt	قُرْتْ (qurt)
51	дерево	йывăç	мас	ыяш	ағас	агаш	бак, дарак	агач	ағас	терек	терек	терек	терек	agʻash	ағаш	daraxt, yogʻoch	dărăkh, yaghach	bag, agaç	ağac	ağaç	terek (растение); ağaç (материал)	يِغَجْ (yïɣač)
52	лес	вăрман	тыа, ойуур	арга, арыг, эзим	ағас	агаш аразы	токой	урман	урман	агъач	агъач, чегет	орман, агъачлыкъ	орман	togʻay	орман, тоғай	oʻrmon, toʻqay	ormanliq, orman	tokaý	meşə, orman	orman	orman
53	палка	патак, туя	мас, тайах	будук, даянгыыш, сып	таях	тайак	таяк	таяк	ботаҡ, сыбыҡ	таякъ	таякъ	таякъ	таяк	tayaq	таяқ, шыбық	yogʻoch, tayoq	choqmaq, tayaq, soyla	çöp, taýak	çubuq	değnek, çubuk, dayak	çubuq	جِبِقْ (čïbïq)
54	плод	çимĕç	фрукт	чимис, чемиш	фрукт, нимис	јиилек	жемиш	җимеш	емеш	жемиш, кёгет	кёгет	емиш	емис	jemis, miywe	жеміс	meva	mevă	miwe	meyvə	yemiş, meyve	meyva, yemiş	يَمِشْ (yémiš)
55	семя	вăрлăх, вăрă	туораах, бурдук	үрезин, үре	ӱрен	ӱрен	урук, үрөн	бөртек, орлык	орлоҡ	урлукъ, бюртюк	урлукъ	урлукъ	урлык	tuqım, urıq	ұрық, тұқым	urugʻ, tuxum	uruq	tohum	toxum	tohum, ur	urluq, tuhum	اُرُغْ (uruɣ)
56	лист	çулçă	сэбирдэх	бүрү	пӱр	јалбырак	жалбырак	яфрак	япраҡ	чапракъ	чапракъ	япыракъ	япырак	japıraq	жапырақ	yaproq, barg	yopurmaq	ýaprak	yarpaq	yaprak	yapraq	يَبُرْغاقْ (yapurɣāq)
57	корень	тымар	силис	дазыл, дөс	чилеге, тазыл	тазыл	тамыр	тамыр	тамыр	тамыр	тамыр	тамур	тамыр	tamır	тамыр, түп	ildiz, tomir	yiltiz	kök, düýp	kök, tüp	kök, damar	tamır	كُكْ (kök), تُوبْ (tǖp), يِلْدِزْ (yïldïz)
58	кора	хупă, хуйăр	хатырык	чөвүрээ, каърт	хахпас, хабых	чöбрö	кабык	кабык	ҡайыр, ҡабыҡ	къабукъ	къабукъ	къабукъ	кабык	qabıq	қабық	qobiq, qobuq	qovzaq	gabyk	qabıq	kabuk	qabuq	قاسْ (qās)
59	цветок	чечек, çеçке	сибэкки, чэчик	чечек	чахаях, порчо	чечек	гүл	чәчәк, гөл	сәскә	гюл, гокка	гюл, гокка	чечек	шешекей	gu'l	гүл, шешек	gul, (chechak)	gül, chechăk	gül	çiçək, gül	çiçek	çeçek~çiçek	جَجَكْ (čeček)
60	трава	курăк	от	оът, сиген	от	öлöн	чөп, от	үлән	үлән	ханс, кырдык, отлау	ханс	от	оьлен	sho'p	от, шөп	oʻt, oʻlan	ot, ot-chöp, chöp	ot	ot	ot	ot	اُتْ (ot)
61	верёвка	вĕрен, пăяв, çип	быа	хендир, чеп, баг, аргамчы, аркан	пағ, арғамӌы	буу	жип, аркан	бау, аркан	бау	аркъан, жип, бау	джиб, джыджым	йип, аркъан	бав, аркан	jip	жіп, арқан	arqon, ip, bog'	arqan	tanap, ýüp, urgan	ip	ip, urgan	arqan, yip, sıcım	يِبْ (yïp), اُرُقْ (uruq)
62	кожа	тир	тирии	кеш, алгы	теер	тере	тери	тире	тире	тери	тери	тери	тери	teri	тері	teri	teră	deri, ham	dəri	deri	teri	تَرٖى (terī)
63	мясо	аш, какай	эт	эът	ит	эт	эт	ит	ит	эт	эт	эт	эт	et, go'sh	ет	goʻsht, et	gösh, ăt	et	ət	et	et	اَتْ (et)
64	кровь	юн	хаан	хан	хан	кан	кан	кан	ҡан	къан	къан	къан	кан	qan	қан	qon	qan	gan	qan	kan	qan	قانْ (qān)
65	кость	шăмă	уҥуох	сөөк	сööк	сööк	сөөк	сөяк	һөйәк	сюйек	сюек	сюек	суьек	su'yek	сүйек	suyak	söngăk	süňk	sümük	kemik	kemik, süyek	سُنْكُكْ (süŋük)
66	жир	çу	сыа	чаг,үс	чағ, симiс, ӱс	ӱс, јуу	май	май	май	жау	джау	май, яв	май	may	май	yogʻ, moy	yagh, may	yağ	yağ	yağ	yağ, may	ياغْ (yāɣ), اُزْ (ǖz), جِرْ (čïr)
67	яйцо	çăмарта	сымыыт	чуурга	нымырха	јымыртка	жумуртка	йомырка	йомортҡа, күкәй	гаккы, жумуртха	гаккы	йымырткъа	юмыртка	maʻyek	жұмыртқа	tuxum, yumurtqa	tukhum	ýumurtga	yumurta	yumurta	yımırta	يُمُرْتْغا (yumurtɣā)
68	рог	мăйрака	муос	мыйыс	мӱус	мӱӱс	мүйүз	мөгез	мөгөҙ	мюйюз	мюйюз	мююз	муьйиз	mu'yiz, shaq	мүйіз	шох, (muguz), shox	münggüz	şah	buynuz	boynuz	müyüz, boynuz	مُنْكُزْ (müŋüz)
69	хвост	хӳре	кутурук	кудурук	хузурух	куйрук	куйрук	койрык	ҡойроҡ	къуйрукъ	къуйрукъ	къуйрукъ	куйрык	quyrıq	құйрық	dum, (quyruq)	quyruq	guýruk	quyruq	kuyruk	quyruq	قُذْرُقْ (quδruq)
70	перо	тĕк	түү, куорсун	чүг	чӱг	jуҥ	жүн	каурый	ҡаурый	къанат тюк	тюк	тюк	кушын	pa'r	қауырсын	jun, tuk, pat	păy	ýelek	tük	tüy, yün	tük	يُوكْ (yǖg), تُو (tǖ|t=hair)
71	волос	çӳç	баттах, түү, кыл	дүк, хыл, чаш	сас, хыл	чач, тӱк, кыл	чач	чәч, кыл	сәс	чач	чач, тюк	чач, тюк, къыл	шаш, кыл	shash, tu'k, qıl	шаш, түк, қыл	soch, qil, yol	chach, tük, qil	saç, tüý, gyl	saç, qıl	saç, kıl	saç, qıl	سَجْ (sač), قِلْ (qïl), تُو (tǖ)
72	голова	пуç	төбө, бас	баш	пас	баш	баш	баш	баш	баш	баш	баш	бас	bas, gelle	бас	bosh	bash	baş, kelle	baş	baş	baş	بَشْ (baš)
73	ухо	хăлха	кулгаах	кулак	хулах	кулак	кулак	колак	ҡолаҡ	къулакъ	къулакъ	къулакъ	кулак	qulaq	құлақ	quloq	qulaq	gulak	qulaq	kulak	qulaq	قُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq)
74	глаз	куç	харах	карак	харах	кöс	көз	күз	күҙ	кёз	кёз	гёз	коьз	ko'z	көз	koʻz	köz	көз	göz	göz	köz	كُوزْ (kȫz)
75	нос	сăмса	мурун, мунну	думчук	пурун, тумзух, тунӌух	тумчук	мурун	борын	танау	бурун	бурун	бурун	бурын	murın	мұрын, тұмсық, танау	burun	burun	burun	burun	burun	burun	بُرُنْ (burun)
76	рот	çăвар	айах	аас	аас	оос	ооз	авыз	ауыҙ	ауз	аууз	авуз	авыз	awız	ауыз	ogʻiz	aghiz	agyz	ağız	ağız	ağız	اَغِزْ (aɣïz)
77	зуб	шăл	тиис	диш	тiс	тиш	тиш	теш	теш	тиш	тиш	тиш	тис	tis	тіс	tish	chish	diş	diş	diş	tiş	تٖىشْ (tï̄š)
78	язык	чĕлхе	тыл	дыл	тiл	тил	тил	тел	тел	тил	тил	тил	тил	til	тіл	til	til	dil	dil	dil	til	تِلْ (tïl)
79	ноготь	чĕрне	тыҥырах	дыргак	тырғах	тырмак	тырмак	тырнак	тырнаҡ	тырнакъ	тырнакъ	тырнакъ	тырнак	tırnaq	тырнақ	tirnoq	tirnaq	dyrnak	dırnaq	tırnak	tırnaq	تِرْنْغَقْ (tïrŋaq)
80	стопа	ура	тилэх	даван, тавангай, бут	азах	таман	аяк	табан	табан	табан	аякъ	аякъ	табан	taban	табан	oyoq	ayaq	aýak	ayaq	ayak, taban	ayaq, taban	اَذَقْ (aδaq)
81	нога	пĕçĕ	атах	бут, адак	азах, бут	бут	бут	аяк	аяҡ	аякъ	бут	аякъ, бут	аяк	ayaq	аяқ	oyoq, put	put	aýak	qıç	bacak, but	bacaq, ayaq	بُوتْ (būt)
82	колено	чĕр куççи	тобук	дискек	тiзек	тизе	тизе	тез	тубыҡ	тобукъ	тобукъ	тобукъ, тиз	тиз	dize	тізе	tizza	tiz	dyz	diz	diz, dirsek, topuk	tiz	تٖيزْ (tīz)
83	рука	алă	илии	хол	хол	кол	кол	кул	ҡул	къол	къол	къол	кол	qol	қол	qoʻl	qol	el	əl	el, kol	qol, el	اَلِكْ (elig)
84	крыло	çунат	кынат	чалгын	ханат	канат	канат	канат	ҡанат	къанат	къанат	къанат	канат	qanat	қанат	qanot	qanat	ganat	qanad	kanat	qanat	قَنَتْ (qanat)
85	живот	хырăм	ис	ижин, хырын	харын, icтi	ич	карын, ич, курсак	эч, корсак	ҡорһаҡ	къарын	къарын	къарын, къурсакъ	иш, курсак	qarın, ish, qursaq	қарын, іш, құрсақ	qorin	qorsaq	garyn	qarın	karın, kursak	qursaq, qarın	قَرِنْ (qarïn)
86	кишки	пыршă	оһоҕос	шөйүндү	iчеге	ичеге	ичеги	эчәк	эсәк	чегиле	ичеги, чеги	ичек	ишек	ishek	ішек	ichak	üchăy	içege	bağırsaq, içalat	bağırsak	içek	بَغِرْسُقْ (baɣïrsuq)
87	шея	мăй	моонньу, моой	моюн	мойын	мойын	моюн	муен	муйын	боюн	боюн	боюн	мойын	moyın	мойын	boʻyin	boyun	boýun	boyun	boyun	boyun	بُيِنْ (boyïn)
88	спина	çурăм	кэлин, арҕа	оорга	уча, арға, пiл	арка, бел	арка	арка	арҡа	аркъа	сырт	аркъа	арка	arqa	арқа	orqa	arqa	arka, yagyrny	arxa, kürək	arka, sırt, bel	arqa, sırt	اَرْقا (arqā), اُجا (učā)
89	грудь	кăкăр	түөс, эмиий	хөрек, эмиг	имжек	тöш, кöгӱс	эмчек	күкрәк	имсәк	кёкюрек, ёшюн, эмчек	кёкюрек, ёшюн	кёкюрек, тёш	коькирек	ko'kirek, to's, gewde	көкірек, төс, кеуде	emchak	ămchăk	emjek	döş	göğüs, meme, emcek	köküs, kökrek	كُكُزْ (kögüz), اَمِكْ (emig)
90	сердце	чĕре	сүрэх	чүрек	чӱрек	јӱрек	жүрөк	йөрәк	йөрәк	жюрек	джюрек	юрек	юрек	juʻrek	жүрек	yurak	yürăk	ýürek	ürək	yürek	yürek	يُرَكْ (yürek), كُنْكُلْ (köŋül)
91	печень	пĕвер	быар	баар	паар	буур	боор	бавыр	бауыр	бауур	бауур	бавур	бавыр	bawır	бауыр	jigar	jigăr, beghir	bagyr	ciyər	karaciğer, bağır	qara ciger	بَغِرْ (baɣïr)
92	пить	ĕçме	ис	ижер	iзерге	ичер	ичүү	эчәргә	эсеү	ичерге	ичерге	ичмек	ишуьв	ishiw	ішу	ichmoq	ichmăk (iching!)	içmek	içmək	içmek	içmek	اِجْماكْ (ičmēk)
93	есть	çиме	аһаа, сиэ	чиир	чирге	jиир	же	ашарга	ашау	ауузланыргъа, ашаргъа	ашаргъа	ашамакъ	ев, ашав	jew	жеу, асау	yemoq	yimăk ~ yemăk (yăng!)	iýmek	yemək	yemek, aş	aşamaq	يَيماكْ (yḗmēk)
94	кусать	çыртма	ытырар	ызырар, туткулаар	ызырарға, тударға	тиштеер	тиште	тешләргә	тешләү	къабаргъа	къабаргъа	хапмакъ	тислев	tislew	тістеу	tishlamoq	chishlimăk (chishlăng!)	dişlemek	dişləmək	ısırmak, dişlemek	tişlemek	اِسِرْماقْ (ïsïrmāq), تِشْلاماكْ (tišlēmēk)
95	сосать	ĕмме	эмэр	сорар, эмер	сорарға, эмерғе	соорор, эмер	эмүү, соруу	имәргә	имеү	эмерге	эмерге	эммек, сормакъ	эмуьв, сорув	emiw, sorıw	ему, сору	emmoq, soʻrmoq	ămmăk (eming!)	emmek	əmmək	emmek, somurmak	emmek	اَمّاكْ (emmēk), سُورْماقْ (sōrmāq)
96	плевать	сурма	силлиир	дүкпүрер	тӱкӱрерғе	тӱкӱрер	түкүрүү	төкерергә	төкөрөү	тюкюрюрге	тюкюрюрге	тюкюрмек	туькируьв	tu'kiriw	түкіру	tuplamoq	tükürmăk (tükürüng!)	tüýkürmek	tüpürmək	tükürmek	tükürmek	سُذْماقْ (soδmāq)
97	блевать	хăсма	хотуолуур	кузар	хузарға	кустыртар	кусуу	косарга	ҡоҫоу	къусаргъа	къусаргъа	къусмакъ	кусув	qusıw, qayt etiw	құсу	qusmoq	qusmak (qusung!)	gusmak	qusmaq	kusmak	qusmaq	قُسْماقْ (qusmāq), يَنْماقْ (yanmāq)
98	дуть	вĕрме	үр	үрер, хадыыр	ӱрерғе, ӱбӱрерғе	ӱрер, согор	үйлөө, согуу, уруу	өрергә, исәргә	өрөү	уфгюрюрге	урургъа	уьфюрмек, эшмек	уьруьв, эсуьв	u'rlew, esiw, u'plew	үру, үрлеу, есу	esmoq	chiqmaq	üflemek, öwüsmek	üfürmək	esmek, üfürmek	esmek (о ветре); üfürmek (о человеке)	اَسْماكْ (esmēk)
99	дышать	сывлама	тыынар	тынар	тынарға	тынар	дем алуу	суларга	тын алыу	солургъа	солургъа	тыныш алмакъ	тыныс алув	dem alıw	дем алу, тыныс алу	nafas olmoq, dam chiqalmoq	năpăs almaq (năpăs eling!)	dem almak	nəfəs almaq	solumak, dinlenmek	nefes almak	تِنْماقْ (tïnmāq)
100	смеяться	кулма	күл	каттырар	хатхырарга, кӱлерге	каткырар	күлүү, каткыруу	көлергә	көлөү	кюлюрге	кюлюрге	кюлемек	куьлуьв	ku'liw	күлу	kulmoq	külmăk (külüng!)	gülmek	gülmək	gülmek	külmek	تِنْماقْ (külmēk), قَتْغُرْماقْ (qatɣurmāq)
101	видеть	курма	көр	көөр	кöрерге	кöрöр	көрүү	күрергә	күреү	кёрюрге	кёрюрге	гёрмек	коьруьв	ko'riw	көру	koʻrmoq	körmăk (körüng!)	görmek	görmək	görmek	körmek	كُرْماكْ (körmēk)
102	слышать	илтме	истэр	дыңнаар	истерге	угар	угуу, эшитүү	ишетергә	ишетеү	эшитирге	эшитирге	эшитмек	эситуьв	esitiw	есту	eshitmoq	anglimaq (anglang!)	eşitmek	eşitmək	işitmek, duymak	eşitmek	اَشِتْماكْ (ešitmēk)
103	знать	пĕлме	билэр	билир	пiлерге	билер	билүү	белергә	белеү	билирге	билирге	билмек	билуьв	biliw	білу	bilmoq	bilmăk (biling!)	bilmek	bilmək	bilmek	bilmek	بِلْماكْ (bilmēk)
104	думать	шухăшлама, шутлама	санаа	бодаар, боданыр, санаар, саналдаар	сағынарға	сананар	ойлоо	уйларга	уйлау	сагъышланыргъа, оюмларгъа	сагъыш этерге	ойламакъ	ойлав	oylaw	ойлау	oʻylamoq	oylimaq (oylang!), pikir qilmaq (pikir qiling!)	pikir etmek, saýmak, üýtmek	düşünmək	düşünmek, sanmak	tüşünmek, oylamaq	اُوماكْ (ȫmēk), سَقِنْماقْ (saqïnmāq)
105	нюхать	шăршлама	сыттаа	чыттаар	чыстанарға	јытаар	жыттоо, искөө, жыт алуу, искоо	иснәргә	еҫкәү	ийискерге	ийискерге	ийислемек	ийискилев	iyiskew	иіскеу	isqamoq	purimaq (purang!) 'sniff, sm	ysgamak (sniff)	iyləmək, qoxlamaq, qoxumaq	kokmak (give off smell), koklamak (to sniff, sense)	qoqlamaq	يِذْلاماقْ (yïδlāmāq)
106	бояться	хăрама	куттан	коргар	хорығарға	коркыыр, jалтанар	коркуу	куркырга	ҡурҡыу	къоркъургъа	къоркъаргъа	къоркъмакъ	коркув	qorqıw	қорқу	qoʻrqmoq	qorqmaq (qorqung!)	gorkmak, eýmenmek	qorxmaq	korkmak	qorqmaq	قُرْقْماقْ (qorqmāq)
107	спать	çывăрма	утуй	удуур	узирға	уйуктаар	уктоо	йокларга	йоҡлау	жукъларгъа	джукъларгъа	юхламакъ	уйклав	uyqılaw	ұйықтау	uxlamoq	ukhlimaq (ukhlang!)	uklamak	yatmaq	uyumak	yuqlamaq	اُذٖيماقْ (uδï̄māq), يَتْماقْ (yatmāq)
108	жить	пурăнма	олор, сырыт	чурттаар	чуртирға	jӱрер, јажар	жашоо	яшәргә	йәшәү	жашаргъа	джашаргъа	яшамакъ	яшав	o'mir su'riw, jasaw	өмір сүру, жасау	yashamoq	yashimaq (yashang!)	ýaşamak	yaşamaq	yaşamak	yaşamaq	يَشاماقْ (yašāmāq)
109	умирать	вилме	өлөр	өлүр	öлерге	öлöр	өлүү	үләргә	үлеү	ёлюрге, ауушургъа	ёлюрге	оьлмек	оьлуьв	o'liw	өлу	oʻlmoq	ölmăk (ölüng!)	ölmek	ölmək	ölmek	ölmek	يَشاماقْ (ölmēk), كَجْماكْ (kečmēk)
110	убивать	вĕлерме	өлөрөр	өлүрер	öдiрерге	öлтӱрер	өлтүрүү	үтерергә	үлтереү	ёлтюрюрге, жояргъа	ёлтюрюрге	оьлтюрмек	оьлтируьв	o'ltiriw	өлтіру	oʻldirmoq	öltürmăk (öltürüng!)	öldürmek	öldürmək	öldürmek	öldürmek	اُلْدُرْماكْ (öldürmēk)
111	бороться	çапăçма	охсус, туһун, кыргыс, сэриилэс	демисежир, тутчур, чаалажыр, дайылдажыр, хүрежир	кӱрезерге, харбазарға, чаалазарға	jуулажар	согушуу, урушуу	көрәшергә	һуғышыу	тутушургъа, кюреширге	уруш этерге, джагъалашыргъа	ябушмакъ, эришмек	согысув, кавга этуьв	urısıw, sawash etiw	соғысу	urushmoq, qurashmoq	soqushmaq (soqushung!), urushmaq (urushung!)	uruşmak, söweşmek, göreşmek	vuruşmaq, savaşmaq, döyüşmək	dövüşmek, savaşmak, güreşmek	küreşmek	سَڤَشْماق (savašmāq), جَلِشْماقْ (čalïšmāq), سُنْكُشْماكْ (süŋüšmēk), اُرُشماقْ (urušmāq)
112	охотиться	тытма çӳре	бултаа	аңнаар, аңныыр	ацнирға	аҥдар	аң уулоо	ауларга	аулау, ауға, һунарға	уучуланыргъа	ууларгъа	ав этмек	анъшылав	awlaw	аулау, аңшылау	ovlamoq	ovlimaq (ovlang!)	awlamak	ovlamaq	avlamak	avlamaq	اَڤْلاماقْ (avlāmāq)
113	ударить	çапма, шаккама	оҕус	кагар, согар, шанчар	cабарға, теерге, урунарға	согар	уруу, согуу	сугарга, бәрергә	һуғыу	урургъа, согъаргъа	урургъа	урмакъ	согув, урув	urıw, sog'ıw	ұру, соғу, сабау	urmoq	urmaq (urung!)	patlamak, urmak	vurmaq	vurmak, çarpmak, sokmak	urmaq	اُرْماقْ (urmāq), قَقْماقْ (qaqmāq)
114	резать	касма	кыс, быс	кезер	кизерге	кезер	кесүү	кисәргә	киҫеү	кесерге, жырыргъа	кесерге	гесмек	кесуьв	kesiw	кесу, пішу, тілу	kesmoq	kăsmăk (kesing!)	kesmek	kəsmək	kesmek, biçmek	kesmek	كَسْماكْ (kesmēk), بِجْماقْ (bïčmāq), قِيْماقْ (qïymāq), اُورْماقْ (ormāq)
115	разделить	пайлама, уйăрма	аҥаардыыр	чарар, оондактаар	чарарға, оодарға	чабар	бөлүү, ажыратуу	бүләргә	ярыу	юлеширге, бёлюрге	джарыргъа	бёлмек	боьлуьв	bo'liw	бөлу, жару	yormoq	yarmaq (yering!)	ýarylmak	yarmaq	bölmek, yarmak	bölmek	يَرْماقْ (yarmāq), يَرْماكْ (yermēk), اَذِرْماقْ (aδïrmāq), سُكْماكْ (sökmēk)
116	колоть	чикме, тирме	хайытар	бижектээр, шанчар, шиштээр	сазарға	сайар, кадар	саюу, матыруу	чәнчергә	сәнсеү, ҡаҙау	чанчыргъа	чанчыргъа, сугъаргъа	чанчмакъ, кадамакъ	шаншув, кадав	shanshıw, qadaw	сұғу, қадау, шаншу	sanchmoq, tiqmoq	tiqmaq (tiqing!), sanjimaq (sanjang!), pichaqlimaq (pichaqlang!)	pyçaklamak, naýzalamak	sancmaq, batırmaq, soxmaq	bıçaklamak, batırmak, sancı	soqmaq	سَنْجْماقْ (sančmāq), سُقْماق (suqmāq)
117	царапать	чăрмалама, черме, шăйăрма	тарбаа, тыҥырахтаа	дырбактаар	тырбахтирға	тырмаар, сыйрыыр	тырмоо	тырнарга	тырнау	тырнаргъа	тырнаргъа	тырнамакъ	тырнав	tırnaw	тырнау	tirnamoq	tirnaqlimaq (tirnaqlang!)	dyrnaçaklamak	cızmaq, dırnaqlamaq	tırmalamak, çizmek	tırnamaq	قَشٖيماقْ (qašï̄māq), اَزْماكْ (ezmēk)
118	копать	алтма, чавма, чакалама, чавалама, чавса кăларма	хас	казар	хазарға	казар	казуу	казырга	ҡаҙыу	къазаргъа	къазаргъа	къазмакъ	казув	qazıw	қазу	qazimoq	kolimaq (kolang!), qazmaq (qezing!)	gazmak	qazmaq	kazmak	qazmaq	قَزْماقْ (qazmāq), قَزٖيماقْ (qazï̄māq), اُشَماكْ (üšēmēk), اُنْكْماكْ (üŋmēk)
119	плавать	ишме	уһун, харбаа	эштир	чӱзерге	jӱзер, эжинер	сүзүү	йөзәргә	йөҙөү	жюзерге	джюзерге	юзмек	ялдав, юзуьв	ju'ziw	жүзу	suzmoq	(su) üzmăk (üzüng!)	ýüzmek	üzmək	yüzmek, süzülmek	yaldamaq	يُزْماكْ (yüzmēk), جَبْماقْ (čapmāq)
120	летать	вĕçме	көт	ужар	учугарға	учар	учуу	очарга	осоу	учаргъа	учаргъа	учмакъ	ушув	ushıw	ұшу	uchmoq	uchmaq (uchung!)	uçmak	uçmaq	uçmak	uçmaq	اُجْماقْ (učmāq), تَنْكْماكْ (teŋmēk)
121	ходить	утма, çӳреме	бар, хаамп	баар, чоруур, кылаштаар	парарға, чöрерге	базар, јӱрер	баcуу, жүрүү, баруу	барырга, йөрергә	атлау	жюрюрге, барыргъа	джюрюрге, барыргъа	юрюмек	юруьв	ju'riw	жүру, бару	yurmoq, bormoq, kezmoq	barmaq (bering!), yürmăk (yürüng!)	ýöremek, barmak	gəzmək, yerimək	yürümek, varmak, basmak	yürmek	يُرٖيماقْ (yorï̄māq)
122	приходить	килме, пыма	кэлэр	келир	килерге	келер	келүү	килергә	килеү	келирге	келирге	гелмек	келуьв	keliw	келу	kelmoq	kălmăk (keling!)	gelmek	gəlmək	gelmek	kelmek	كَلماكْ (kelmēk)
123	лежать	выртма	сытар	чыдар	чадарға	jaдар	жатуу	ятарга	ятыу	жатаргъа	джатаргъа	ятмакъ	ятув	jatıw	жату	yotmoq	yatmaq (yeting!)	ýatmak, uzanmak	uzanmaq, yatmaq	yatmak, uzanmak	yatmaq	يَتْماقْ (yatmāq)
124	сидеть	ларма	олорор	олурар	одырарға	отурар	отуруу	утырырга	ултырыу	олтурургъа	олтурургъа	олтурмакъ	олтырув	otırıw	отыру	oʻtirmoq	olturmaq (olturung!)	oturmak	oturmaq	oturmak	oturmaq	اُلْتُرْماقْ (olturmāq)
125	стоять	тăма	турар	турар	турарға	турар	туруу	торырга	тороу	сюелирге, сирелирге	сюелирге, сирелирге	турмакъ	турув	turıw	тұру	turmoq	turmaq (turung!)	durmak	durmaq	durmak	turmaq	تُرْماقْ (turmāq)
126	повернуть	пăрма, çавăрма	эргитэр, эрийэр	ээр, эргилдирер	айлан(дыр)арға, айландыры бызарға	бурар, бурылар	буруу, бурулуу	борырга	боролоу	бурургъа	бурургъа	бурмакъ, бурулмакъ	бурув, бурылув	burıw, burılıw	бұру, бұрылу	burmoq	burimaq (burang!)	dönmek	dönmək	dönmek, burmak	burulmaq	اَڤُرْماكْ (evürmēk), جَڤُرْماكْ (čevürmēk), تَڤُرْماكْ (tevürmēk)
127	падать	тӳнме, такăнма, ӳкме	түс	дүжер, аңдарлыр	тӱзерге	тӱжер, jыгылар	жыгылуу, түшүү	төшәргә, егылырга	төшөү	тюшерге, жыгъылыргъа	тюшерге	йыгъылмакъ	йыгылув	qulaw, jıg'ılıw	құлау, жығылу	tushmoq, yiqilmoq	chüshmăk (chüshüng!)	ýykylmak	düşmək	düşmek, yıkılmak	tüşmek	تُشْماكْ (tüšmēk), اُجْماقْ (učmāq)
128	давать	пама	биэрэр	бээр	пирерге	берер	берүү	бирергә	биреү	берирге	берирге	бермек	беруьв	beriw	беру	bermoq	bărmăk (bering!)	bermek	vermək	vermek	bermek	بِيرْماكْ (bḗrmēk)
129	держать	тытма	тутар	тудар	тударға	тудар	кармоо, тутуу	тотарга	тотоу	тутаргъа	тутаргъа	тутмакъ	ыслав, тутув	tutıw, ustaw	тұту, ұстау	tutmoq	tutmaq (tutung!)	tutmak	tutmaq	tutmak	tutmaq	تُتْماقْ (tutmāq)
130	сжимать	хĕсме, чăмăртама, хĕстерме, пăчăртама	ыгар	кызар	хызарға	сыгар, кыза тудар	сыгуу	кысарга	ҡыҫыу	къысаргъа	къысаргъа	къысмакъ	кысув	qısıw	қысу	siqmoq, qismoq	qismaq (qising!), siqmaq (siqing!)	sykmak	sıxmaq	sıkmak, kısmak	sıqmaq	سِقْماقْ (sïkmāq)
131	тереть	сăтăрма, сĕрме	сот, аал	дүрбүүр, өгээр	чызарға	jыжар	сүртүү, сүйкөө, ушалоо	ышкырга, уарга	ышҡыу	ышыргъа	ышыргъа	ишымакъ	ыскылав	ısqılaw, ısıw	ысқылау, ысу	ishqalamoq, surtmoq	sürkimăk (sürkăng!)	oýkamak, sürtenmek	sürtmək	ovmak, sürtmek	sürtmek	سُرْتْماكْ (sürtmēk), تُرْتْماكْ (türtmēk), يَقْماقْ (yaqmāq)
132	мыть	çума	сууй	чуур	чуурға	jунар	жуу	юарга	йыуыу	жууаргъа	джууаргъа	жувмакъ	ювув	juwıw	жуу	yuvmoq	yuymaq (yuyung!)	ýuwmak	yumaq	yıkamak, yumak	yuvmaq
133	вытирать	шăлма	сот	чодар, аштаар	чызарға	арлаар, арчып турар, сӱртӱ	аарчуу, сүртүү	сөртергә	һөртөү	сыйпаргъа, къургъакъсытыргъа	сюртерге	сибирмек	суьртуьв	su'rtiw	сүрту	artmoq	sürtmăk (sürtüng!), eritmaq (eriting!)	süpürmek	silmək	silmek, süpürmek, sürtmek	silmek
134	тянуть	туртма, сĕтĕрме	тарт	тыртар, сөөртүр	сöртирге, тартарға	тартар	тартуу, чоюу	тартырга	тартыу	тартыргъа	тартыргъа	тартмакъ	тартув	tartıw	тарту	choʻzmoq, tortmoq	tartmaq (tarting!)	dartmak, çekmek	çəkmək	çekmek, tartmak	çekmek, tartmaq
135	толкать	тĕкме, тĕртме	үт, ас	идер	iдерге, сазарға	ийдер, тӱртер	түртүү	этәргә	этеү	тюртерге	тюртерге, теберирге	тюртмек, тебермек	ийтев	iyteriw	итеру	itarmoq, turtmoq	ittărmăk (ittiring!)	itmek	itələmək	itmek, tepmek	itemek
136	бросать	ывăтма, утма, пăрахма	бырах, кэбис, тамнаа	октаар, дажаар, шывыдаар	тастирға, силерге	чачар	ыргытуу, таштоо	ташларга	ташлау	атаргъа	атаргъа	ташламакъ, атмакъ	таслав, былактырув	taslaw, ılaqtırıw	тастау, лақтыру, ату	otmoq, tashlamoq	tashlimaq (tashlang!), atmaq (eting!)	atmak	atmaq	atmak, bırakmak	atmaq
137	вязать	кăкарма, çыхма, сыпма	баай	баглаар	палғирға	буулаар	байлоо	бәйләргә	бәйләү	байларгъа, эшерге	байларгъа	байламакъ	байлав, бавлав	baylaw	байлау	bogʻlamoq	baghlimaq (baghlang!)	baglamak	bağlamaq	bağlamak	bağlamaq
138	шить	çĕлеме, тĕрлеме	тик	даараар	тiгерге	кöктööр	тигүү	тегәргә	тегеү	тигерге	тигерге	тикмек	тигуьв	tigiw	тігу	tikmoq	tikmăk (tiking!)	tikmek	tikmək	dikmek	tikmek
139	считать	шутлама	аах	санаар	санирға	тоолоор, чоттоор	саноо	санарга	һанау	санаргъа	санаргъа	санамакъ	санав	sanaw	санау	sanamoq	sanimaq (sanang!)	sanamak	saymaq	saymak	saymaq
140	сказать	теме, калама	эт, диэ	чугаалар, сөглээр, эдер	чоохтирға, чохтанарға	айдар	айтуу, деш	әйтергә	әйтеү	айтыргъа	айтыргъа, дерге	айтмакъ, демек	айтув, дев	aytıw, dew	айту, деу	aytmoq, demoq	demăk (dăng!), eytmaq (eyting!)	diýmek	demək	demek, söylemek	demek, aytmaq, söylemek
141	петь	юрлама	ыллаа	ырлаар	ырлирға, сарнирға	кожоҥдоор	ырдоо	җырларга	йырлау	жырларгъа	джырларгъа	йырламакъ	йырлав	qosıq aytıw	жырлау, ән айту	ashula aytmoq, kuylamoq	nakhsha eytmaq (nakhsha eyting!), sayrimaq (sayrang!)	saýramak	oxumaq	söylemek, ötmek	yırlamaq (о людях); ötmek, sayramaq (о птицах)
142	играть	выльама	оонньоо	ойнаар	ойнирға	ойноор	ойноо	уйнарга	уйнау	ойнаргъа	ойнаргъа	ойнамакъ	ойнав	oynaw	ойнау	oʻynamoq	oynimaq (oynang!)	oýnamak	oynamaq	oynamak	oynamaq
143	плыть	ишме	уһун	салдаар, эштир	чӱзерге, ағарға	јӱзер	калкуу, cүзүү	йөзәргә	йөҙөү	жюзерге	джюзерге	юзмек	ялдав, юзуьв	ju'ziw	қалқу, жүзу	suzmoq	lăylimăk (lăylăng!), üzmăk (üzüng!), lăpildimăk (lăpildăng!)	ýüzmek	üzmək	yüzmek, süzülmek	yaldamaq
144	течь	юхма	сүүр	агар, төктүр	ағарға	агар	агуу	агарга	ағыу	саркъыргъа	агъаргъа	акъмакъ	агув	ag'ıw	ағу	oqmoq	aqmaq (eqing!)	akmak	axmaq	akmak	aqmaq
145	замерзать	шăнма	тоҥ	доңар	тоорға	тоҥар, чарчар	тоңуу, үшүү	өшергә, туңырга	өшөү	бузларгъа, юшюрге	бузларгъа, юшюрге	бузламакъ, уьшюмек	тонъув, бузлав, уьсуьв	ton'ıw	үсу, тоңу, мұздау	muzlamoq, toʻngmoq	tonglimaq (tonglang!)	şatlamak, doňdurmak	donmaq	donmak, üşümek	buzlanmaq
146	пухнуть	шыçма	иһэн таҕыс, ис, көбеө	ыжар, дөртеер, хапыяр	сiзерге, кöберге	тижер	шишүү, көбүү	шешәргә	шешеү	кёберге	кёберге	шишмек, гёпмек	сисуьв	isiw	ісу	shishmoq	köpmăk (köpüng!), qaparmaq (qapirang!)	çişmek	şişmək	şişmek, kabarmak, köpürmek	şişmek
147	солнце	хĕвел	күн	хүн	кӱн	кӱн	күн	кояш	ҡояш	кюн	кюн	гюн, гюнеш	куьн	quyas, kuʻn	күн	quyosh, kun	kün	gün	gün, günəş	güneş	küneş	كُنْ (kün)
148	луна	уйăх	ый	ай	ай	ай	ай	ай	ай	ай	ай	ай	ай	ay	ай	oy	ay	aý	ay	ay	ay	اايْ (āy)
149	звезда	çăлтăр	сулус	сылдыс	чылтыс	јылдыс	жылдыз	йолдыз	йондоҙ	жулдуз	джулдуз	юлдуз	юлдыз	juldız	жұлдыз	yulduz	yultuz	ýyldyz	ulduz	yıldız	yıldız	يُلْدُزْ (yulduz)
150	вода	шыв	уу	суг	суғ	суу	суу	су	һыу	суу	суу	сув	сув	suw	су	suv	su	suw	su	su	suv	سُوڤْ (sūv)
151	дождь	çумăр	самыыр, ардах	чаъс	наңмыр	јаҥмыр, јааш	жамгыр, жаан	яңгыр	ямгыр	жауун	джангур	янгур, явун	ямгыр	jamgʻır, jawın	жаңбыр, жауын	yomgʻir	yamghur	ýağış	yağış	yağmur	yağmur	يَغْمُرْ (yaɣmur)
152	река	çырма, шыв, юханшыв	өрүс	хем, суг	суғ	суу	дарыя, өзөн	елга	йылға, иҙел	черек	къобан, черек	оьзен	сув, йылга сув	daʻrya, oʻzek	өзен	daryo	dăriya	derýa	çay	ırmak	özen	اُكُزْ (ögüz)
153	озеро	кӳлĕ	күөл	хөл	кöл	кöл	көл	күл	күл	кёл	кёл	кёл	коьл	koʻl	көл	koʻl	köl	köl	göl	göl	göl	كُولْ (kȫl)
154	море	тинĕс	муора, байҕал	далай	талай	талай	деңиз	диңгез	диңгеҙ	тенгиз	тенгиз	денгиз	тенъиз	ten'iz	теңiз	dengiz	dengiz	deňiz	dəniz	deniz	deñiz	تَنْكِزْ (teŋiz), كُولْ (kȫl)
155	соль	тăвар	туус	дус	тус	тус	туз	тоз	тоҙ	туз	туз	туз	туз	duz	тұз	tuz	tuz	duz	duz	tuz	tuz	تُوزْ (tūz)
156	камень	чул	таас	даш	тас	таш	таш	таш	таш	таш	таш	таш	тас	tas	тас	tosh	tash	daş	daş	taş	taş	تاشْ (tāš)
157	песок	хăйăр	кумах	кум, элезин	хум	кумак, сай	кум	ком	ҡом	юзмез	къум	хум, къайыр	кум, кайыр	qum, shege	құм	qum	qum	gum, çäge	qum	kum	qum	قُمْ (qum)
158	пыль	тусан	быыл	доозун	тозын	тоозыны	чаң, тоз	тузан	саң, туҙан	букъу, къум	букъу	чанг	шанъ	girt, shan'	шаң, тозаң	chang	[[]]	çaň, toz, tozan	toz	toz	toz	تُوزْ (tōz), تُبْراقْ (toprāq)
159	земля	çĕр, тăпра	cир, буор	чер, довурак, хөрзүн	тобырах, чир	тобрак	топурак	җир, туфрак	тупраҡ, ер	топуракъ, жер	топуракъ	топуракъ	топырак	topıraq	топырақ	tuproq	topa	toprak	torpaq	toprak, yer	topraq, yer	تُبْراقْ (toprāq), يِيرْ (yḗr)
160	облако	пĕлĕт	былыт	булут	пулут	булут	булут	болыт	болот	булут	булут	булут	булыт	bult	бұлт	bulut	bulut	bulut	bulud	bulut	bulut	بُلِتْ (bulït)
161	туман	тĕтре	туман	туман	тубан	туман	туман	томан	томан	туман	туман, тубан	туман	туман	duman	тұман	tuman	tuman	duman	duman	sis, duman	tuman	تُمانْ (tumān), بُوسْ (būs)
162	небо	тӳпе	халлаан	дээр	тигiр	теҥери, кöк	көк, асман	күк	күк	кёк	кёк	кёк	коьк	koʻk, aspan	аспан, көк	koʻk, osmon	asman, kök	gök, asman	göy	gök, tepe	kök	تَنْكْرٖى (teŋrī), كُوكْ (kȫk)
163	ветер	çил	тыал	хат, салгын	чил	салкын	шамал, жел	җил	ел	жел	джел	ел	ел	jel	жел	yel	shamal, sălkin shamal	ýel	külək, yel	yel	yel	يِيلْ (yḗl), اَسِنْ (esin)
164	снег	юр	хаар	хар	хар	кар	кар	кар	ҡар	къар	къар	къар	кар	qar	қар	qor	qar	gar	qar	kar	qar	قارْ (qār)
165	лёд	пăр	муус	дош	пус	тош	муз	боз	боҙ	буз	буз	буз	буз	muz	мұз	muz	muz	buz	buz	buz	buz	بُوزْ (būz)
166	дым	тĕтĕм	буруо	ыш	тӱдӱн, ыс	ыш	түтүн	төтен	төтөн	тютюн	тютюн	тютюн	туьтин	tu'tin	түтін, ыс	tutun	tütün	tüsse	tüstü	duman, is, tütün	tütün	تُتُنْ (tütün), اِشْ (ïš)
167	огонь	вут	уот	от	от	от	от	ут	ут	от	от	от, ялын	от, ялын	ot, jalın	от, жалын, алау	olov, oʻt	atăsh, ot	ot	od	ateş, od	ateş, ot	اُوتْ (ōt)
168	зола	кĕл	күл	хүл	кӱл	кӱл	күл	көл	көл	кюл	кюл	кюл	куьл	ku'l	күл	kul	kül	kül	kül	kül	kül	كُلْ (kül)
169	гореть	çунма	умай, умат, уотта	кывар, өртенир	кöйерғе	кӱйер	күйүү	янарга	яныу	жанаргъа	джанаргъа	янмакъ, гюймек	янув	janıw	жану	yonmoq	köymăk (köyüng!), yanmaq (yening!)	ötmek, otlamak, ýanmak	yanmaq	yanmak	yanmaq
170	дорога	çул	суол	орук, чол	чол	jол	жол	юл	юл	жол	джол	ёл	йол	jol	жол	yoʻl	yol	ýol	yol	yol	yol
171	гора	ту	хайа	даг	тағ	туу, кыр	тоо	тау	тау	тау	тау	тав	тав	taw	тау	togʻ	tagh	dag	dağ	dağ	dağ
172	красный	хĕрлĕ	кыһыл	кызыл	хызыл	кызыл	кызыл	кызыл	ҡыҙыл	къызыл	къызыл	къызыл	кызыл	qızıl	қызыл	qizil	qizil	gyzyl	qırmızı, al	kızıl, kırmızı	qırmızı, qızıl
173	зелёный	симĕс, ешĕл	күөх	ногаан	(от) кöк, ноған, чазыл	јажыл	жашыл	яшел	йәшел	жашил	джашил	яшыл, гёк	ясыл	jasıl	жасыл, көк	yashil	yeshil	ýaşyl	yaşıl	yeşil	yeşil
174	жёлтый	сарă	араҕас, саһархай	сарыг	сарығ	сары	сары	сары	һары	сары	сары	сары	сары	sarı	сары	sariq	seriq	sary	sarı	sarı	sarı
175	белый	шурă	үрүҥ, маҕан	ак	ах	ак	ак	ак	аҡ	акъ	акъ	акъ	ак	aq	ақ	oq	aq	ak	ağ	beyaz, ak	beyaz, aq
176	чёрный	хура	хара	кара	хара	кара	кара	кара	ҡара	къара	къара	къара	кара	qara	қара	qora, siyoh	siyah răng, qara	gara	qara	siyah, kara	qara, siya
177	ночь	каç	түүн	дүн	тӱн, хараа	тӱн	түн	төн	төн	кече	кече	гече	туьн	tuʻn	түн	tun, kecha	tün, kechă, kăch	gije	gecə	gece, dün	gece
178	день	кун	күнүс	хүн	кӱн	кӱн	күн	көн	көн	кюн	кюн	гюн	куьн	kuʻn	күндіз, күн	kun	kün	gün	gün	gündüz, gün	kün
179	год	çул	сыл, дьыл	чыл	чыл	jыл	жыл	ел	йыл	жыл	джыл	йыл	йыл	jıl	жыл	yil	yil	ýyl	il	yıl	yıl, sene
180	тёплый	ăшă	сылаас	чылыг	чылығ	jылу	жылуу	җылы	йылы	жылы	джылы	йылы	йылы	jıllı	жылы	iliq	illiq, ilman	ýyly	ılıq	ılık	issi
181	холодный	сивĕ	мүлүүн, тымныы	соок	соох	соок	суук	салкын, суык	һыуыҡ	сууукъ	сууукъ	сувукъ	сувык, салкын	suwıq	суық, салқын	sovuq	soghuq	sowuk	soyuq	soğuk	suvuq
182	полный	тулли	толору	долу	толдыра	толо	толук, толтура	тулы	тулы	толу	толу	толу	толы	tolı	толы	toʻq, toʻla	toluq	doly, dok	dolu	dolu, tok	tolu
183	новый	çĕнĕ	саҥа	чаа	наа	jaны	жаңы	яңа	яңы	жангы	джангы	янгы	янъы	jan'a	жаңа	yangi	yengi	täze	yeni, təzə	yeni	yañı
184	старый	кивĕ, ватă	эргэ, кырдьаҕас	эрги, кырган	иргi, кирі	эски, карган	эски, кары	иске, карт	иҫке, ҡарт	эски	эски	эсги	эски	eski, ko'ne	ескі, көне	eski, qari	qeri(maq) (qering!), kona, ăski	köne, garry	köhnə, əski, yaşlı, qoca	eski, yaşlı, kart	eski (о вещи); qart (о человеке)
185	хороший	лайăх	үчүгэй, үтүө	эки	чахсы	jaкшы	жакшы	яхшы	яҡшы	ашхы, иги	ашхы, иги	яхшы	яхшы, ийги	jaqsı	жақсы, игі	yaxshi	yakhshi	ýagşy, gowy	yaxşı	iyi, yakış-, yakışık	yahşı, eyi
186	плохой	япăх, начар	куһаҕан, дьаабы	бaк, багай	хомай, чабал	jaман, комой	жаман, начар	начар	насар, яман	аман, осал	аман	яман	яман	jaman	жаман, нашар	yomon	yaman	(er)bet, pis, ýaman	pis, yaman	kötü, yaman	yaramay, yaman, osal
187	гнилой	çĕрĕк	сытыйбыт	ирик, чыдыг	чызығ, чызаан, iрiк	чирик, калган	чирик	черек	серек	чириген	чирик	чирик	ширик	shirik	шірік	chirik	chirik, chirigăn	çüýrük	çürük	çürük	çürük
188	грязный	пыльчăклă, варланчăк, хура	кирдээх	хирлиг, боктуг	кiрлiг, пуртах	кирлӱ	кир	пычрак, керле	бысраҡ	кир	кир, кирли	кир, нас	кирли, нас	kirli	кір, лас	kir	kir, măynăt, paskina	kirli, hapa	çirkli, kirli	kirli	kirli
189	прямой	тӳрĕ	көнө	дорт, хөнү	кöнi	тӱс, чике	түз	туры	тура	тюз	тюз	тувра, тюз	тувра, туьз	tuwrı, du'ziw	тура, түзу, тіке	toʻgʻri, tik	udul, tüz	göni, dogry	düz	düz, doğru	doğru, tüz
190	круглый	çаврака	төгүрүк	борбак, төгерик, тырыкы	тоғылах, тегiлек, терпек	болчок, тегерик	тегерек, тоголок, жумуру	түгәрәк, йомры	йоморо, түңәрәк	тёгерек	тёгерек	дёгерек	тымалак, тоьгерек	dumalaq, jumırı	домалақ, дөңгелек, жұмыр	dumaloq, yumaloq	domlaq, yumilaq	togalak, öwre	yumru	yuvarlak, top, tekerlek	tögerek
191	острый	çивĕч, вичкĕн	сытыы	чидиг, өткүр	чiтiг	курч	курч, өткүр	үткен	үткер	жютю	джити	итти	оьткир	o'tkir	өткiр, жіті	oʻtkir	kăskin, ötkür, ittik	ýiti, ötgür	iti	keskin (заточенный); sivri (сужающийся к концу)	keskin (заточенный); süyrü (сужающийся к концу)	يِتِكْ (yitig)
192	тупой	мăка	сыппах	мугур, шапты, дөгей	омас	моко	мокок, өтпөгөн	үтмәс	үтмәҫ	гумадах	дуппукъ, гумух	томакъ	оьтпес, топал	o'tpes	өтпейтін	oʻtmas	ötmăs	kütek	küt	kör	toqal
193	гладкий	яка, такăр, тӳрĕ	дэхси	дески, тас	тӱс	килен, тӱс,тегис	тегиз, текши, жылма	шома, тигес	шыма	сыйдам	сыйдам	тегиш	тегис	tegis	тегіс	tekis, silliq	tăkshi, siliq	tekiz	hamar, düz	düz	tegiz, tüz	يابْرٖى (yaprï̄), اَلَنْكْ (alaŋ)
194	мокрый	йĕпе, нӳрĕ, исленчĕк	инчэҕэй, уулаах, сииктээх	өл, шык, мөөн, шал	öл	ӱлӱш, чыкту	ным, нымдуу	юеш	дымлы	жибиген	мылы	сув, дым	сув, сувланган	ılg'al	ылғал, дымқыл	hoʻl, nam	höl, năm	çygly, öl	nəm, yaş, islaq	ıslak, yaş	sılaq, dım	اُولْ (ȫl)
195	сухой	типĕ, хăрăк	кураанах	кургаг	хуруғ	кургак	кургак	коры	ҡоро	къургъакъ	къургъакъ	къургъакъ, къуру	кургак, куры	qurg'aq	құрғақ	quruq, qurgʻoq	quruq	qury	quru	kuru	quru	قُرُغْ (quruɣ)
196	правильный	тĕрĕс	сөп, сөптөөх, таба	шын, ылап	сын, орта	чын, туроо, тороо	туура	дөрес, туры	дөрөҫ	тюз	тюз	дурус	дурыс	durıs, tuwrı	дұрыс, тура	toʻgʻri	toghra	dogry	düzgün, doğru	doğru	doğru	جٖىنْ (čï̄n)
197	близкий	çывăх	чугас	чоок	чағын	jуук, јакын	жакын	якын	яҡын	жууукъ	джууукъ	ювукъ	ювык	jaqın	жақын, жуық	yaqin	yeqin	ýakyn	yaxın	yakın	yaqın	يَقِنْ (yaqïn), يَغُوقْ (yaɣūq)
198	далёкий	инçе	ыраах	ырак	ырах	узак, ыраак	алыс, ыраак	ерак	алыҫ, йыраҡ	узакъ	узакъ	узакъ, йыракъ	узак, алыс	uzaq, alıs	ұзақ, алыс, жырақ	uzoq, olis	yiraq	uzak, alyş	uzaq	uzak, ırak	uzaq	يِراقْ (yïrāq)
199	правый	сылтăм	уҥа	оң	оң	оҥ	оң	уң	уң	онг	онг	онг	онъ	on'	оң	oʻng	ong	sag	sağ	sağ	oñ, sağ	اُنْكْ (oŋ)
200	левый	сулахай	хаҥас	солагай	сол	сол	сол	сул	һул	сол	сол	сол	сол	sol, shep	сол	chap	sol	çep	sol	sol	sol	سُولْ (sōl)
201	на (чём-то)	-ра/-ре, -та/-те	-га/-ҕа	-да, -де, -та, -те	-да, -де, -та, -те	-де/-те	-да/-до/-де/-дө	-да/-дә, өстендә	-да/дә/та/тә/-ҙа/-ҙә/-ла/лә, өҫтөндә	-да/-де, юсюнде	-да/-де, юстюнде	-да/-де, уьстюнде	-да/-де/-та/-те, уьстинде	-da/-de/-ta/-te, u'stinde	-да/-де, астында	-da	-da/-dă/-ta/-tă	-da	-da/-də	-da/-de, -ta/-te	-da/de/-ta/te	دا (-dē, -dā)
202	в (чём-то)	-ра/-ре, -та/-те	иһигэр	-да, -де, -та, -те, иштинде	-да, -де, -та, -те	-де, -те	ичинде, -да, -до, -де, -дө	-да/-дә, эчендә	-да	-да/-де, ичинде	-да/-де, ичинде	-да/-де, ичинде	-да/-де/-та/-те, ишинде	-da/-de/-ta/-te, ishinde	-да/-де, iшiнде	-da	-da/-dă/-ta/-tă	-da	-da/-də	içinde, -da/-de, -ta/-te	-da/-de/-ta/-te	اِجِنْدا (ičindē), اجْرا (ičrē), دا (-dē, -dā)
203	с (чем-то)	-па/-пе	кытары	-лиг/-лыг/-луг/-лүг/-ниг/-ныг/-нуг/-нүг/-тиг/-тыг/-туг/-түг, -биле, -биле кады/катай	-даң/-дең/-таң/-тең/-наң/-нең	-ла/-ле	менен, бирге	белəн	-менән	бла	бла	булан	ман, мен	menen/benen/penen	-мен/-бен/-пен	bilan	bilăn	bilen	ilə, -la/-lə	ile, -la/-le	-nen, ile	بِرْلا (birlē)
204	и	тата, та, те, -па/-пе	уонна	биле, болгаш, база	даа, таа	ла/ле/ло/лö	жана	да/дә, һәм	һәм	эм, да	эм, да	ва, -да/де	эм, -да/-де/-та/-те	jaʻne, haʻm, -da/-de/-ta/-te	және, һәм	va	vă	we	və, da/də	ile, ve	ve	تَقٖى (taqï̄), يَما (yemē)
205	если	-сан/-сен, енчен, эхер	буоллаҕына, өскө	-за/-са/-зе/-се, болза, бир эвес	-за/-зе/-са/-се, сынап	-ca/-ce	-са/-се/-со/-сө, эгер	-са/-сә, әгәр	әгәр	-са/-се, эсе	эсе	эгер	эгер	eger	-са/-се, егер	agar	-sa/-să, ăgăr	eger	əgər	-sa/-se, ise	eger, -sa/-se	اَرْسا (ersē), سا (-sē, -sā), اَبَنْكْ (apaŋ)
206	потому что	мĕншĕн тесен	ол иһин	чүге дээрге, чүге дизе, ооңужун	аннаңар	öçün	анткени	чөнки	сөнки	ючюн, нек, десек	ючюн	неге тюгюл	неге десенъ	sebebi	өйткенi, себебi	chunki	-ghachqa, -găchkă, -qachqa, -kăchkă, chünki	çünki	çünki	yüzünden, dolayı, ötürü, için, çünkü	çünki	اُجُنْ (üčün)
207	имя	ят	аат	ат	ат	ат	ат, ысым	исем, ат	исем	ат	ат	ат	ат	at, isim	ат, есiм	ism, nom, ot	isim, at	at	ad	ad	ad, isim	ااتْ (āt)
208	дом	кил, пÿрт, çурт	дьиэ	өг, бажың		ӱй	үй	өй, йорт	өй, йорт	юй, журт	[[ ]]	уьй	уьй	[[ ]]	үй					ev	ev
209	стена	стена	эркин, күүлэ	хана		кабырга		дивар	диуар	хуна	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	diywal	қабырға, дуал						divar
210	олень	пăлан	таба	иви		бугу	бугу	болан	болан	кийик	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	бұғы						sığın
211	мышь	шăши	кутуйах	күске		чычкан	чычкан	тычкан	сысҡан	чичхан	[[ ]]	чычкъан	[[ ]]	tıshqan	тышқан						sıçan
212	кролик	куян		койгун, кодан, тоолай		койон	коён	йорт куяны	ҡуян	къоян	къоян	къоян, тавшан	тавшан, коян	[[ ]]	қоян						qoyan
213	орёл	ăмăрт кайăк	хотой	эзир		бӱркӱт, мӱркӱт	бүркүт	бөркет	бөркөт, көсөгән, баһадир, ҡыйыу, таҙғара, ҡарағош, сәмреғош	къуш	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	buʻrkit	бүркіт						qartal
214	паук	эрешмен	ооҕуй	ээремчик		јӧргӧмӧш	жөргөмүш	үрмәкүч	үрмәксе	губу	[[ ]]	[[ ]]	оьрмекшин	oʻrmekshi	өрмекші			möý, örümjek	hörümcek	örümcek	örümçek
215	лицо	пит	сирэй	арын, шырай		бет, јӱс	бет, жүз	йөҙ, бит	йөҙ, бит, сырай	бет	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	бет, жүз						yüz, bet
216	тело	ÿт, çан-çурăм, кĕлетке	хол	бот, сек		тен		җисем, гәүдә	тән, буй, һын	сан	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	дене, тән						ten, beden, vucut
217	пупок	кăвапа	киин	хин		кендик	киндик	кендек	кендек	киндик	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	кіндік						köbek
218	палец	пӳрне	тарбах	салаа		сабар	бармак	бармак	бармаҡ	бармакъ	бармакъ	бармакъ	бармак	[[ ]]	саусақ, бармақ					parmak	parmaq
219	больной (болезненный)	чирлĕ	ыарыһах	аарыг		ууры, ууру, сыз	оорулуу, оору	авыру, чирле	ауырыу, ауырыулы, сирле	ауругъан, аурукъсунган	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ауру						hastа
220	игла	йĕп	иннэ	ине		ийне	ийне	инә	энә, сәнскәк	ийне	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	iyne	ине						ine
221	одежда	тум-тир	таҥас	хеп		кийим	кийим	кием	кейем	кийим, быстыр	[[ ]]	[[ ]]	кийим	[[ ]]	киім						urba, kiyim
222	гром	аслати	этиҥ	диңмирээшкин		кӱркӱр	күн күркүрөгү	күкрәү	күкрәү	кюкюреу	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	күн күркіреу						kök güdürdisi
223	молния	çиçĕм	чаҕылҕан	кызаңнаашкын		чагылган, јажын	чагылган	яшен	йәшен	элия	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	жасын						yaşın, yıldırım
224	выше	çÿлерех	үөһэ, өрө	үстүнде, оон бедик, оон узун		ӱстӱнде	үстүндө, жогору	биегрәк	бейегерәк, юғарыраҡ	бийигиракъ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	биігірек						üstünde (над чем-либо), yuqarı (наверху)
225	ниже	аяларах	аллара, намыһах	алдыында, оон чавыс, куду		астында, алдында	төмөндө, алдында, астында	тәбәнәгрәк	түбәнгерәк, аҫҡараҡ, түбәнерәк	эншгеракъ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	төменірек, аласа						astında (под чем-либо), aşağı (внизу)
226	кашлять	ÿсĕр	сөтөлүн	чөдүрер		јӧтӧл-	жөтөл-	йөткерергә	йүткереү	жетел этерге	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	жөтелу						öksürmek
227	покупать	туян, ил	атыылас	садып алыр, саарып алыр		сатып алы-	ал-, сатып ал-	сатып алырга	һатып алыу	сатып алыргъа	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	сатып алу						satın almaq
228	выбирать	суйлама	тал	шилиир, аңгылаар		таҥ-	танда-	сайларга	һайлау	сайларгъа	[[ ]]	сайламакъ	[[ ]]	[[ ]]	таңдау, сайлау						saylamaq
229	расти	ÿсме	үүн, улаат	өзер		ӧс-	өс-	үсәргә	үҫеү	ёсерге	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	өсу						ösmek
230	открывать	уçма	ас, арый	ажыдар		ач-	ач-	ачарга	асыу	ачаргъа	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ашу						açmaq
231	украсть	вăрлама	уор	оорлаар		уурда-	уурда-	урларга	урлау	урларгъа	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ұрлау						hırsızlamaq
232	мечтать	ĕмĕтленме	ыралаа	сагыштаар		тӱш кӧр-	түш көр-	хыялланырга	хыяллау, уйға батыу	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	армандау, қиялдау						arzu etmek
233	плакать	йӗр	ытаа	ыглаар	[[]]	ыйлаар	ыйлоо	еларга	илау	жиляргъа	[[ ]]	йыламакъ	[[ ]]	[[ ]]	жылау	[[]]	[[]]	[[]]	[[]]	ağlamak	ağlamaq	[[]]
234	зевать	анасла	дьааһый	эзээр			эсте-	иснәргә	иҫнәү	эснерге	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	есінеу						esnemek
235	готовить	пĕçерме	бэлэмнээ	белеткээр		тамак јаш-	тамак жаса-	әзерләргә	бешереү, әҙерләү	этерге	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	тамақ істеу						azırlamaq; pişirmek (еду)
236	шесть	улттă	алта	алды	алты	алты	алты	алты	алты	алты	алты	алты	алты	altı	алты					altı	altı
237	семь	çич	сэттэ	чеди	читі	јети	жети	җиде	ете	жети	[[ ]]	етти	ети	jeti	жеті					yedi	yedi
238	восемь	сакăр	аҕыс	сес	сигіс	сегис	сегиз	сигез	һигеҙ	сегиз	сегиз	сегиз	сегиз	segiz	сегіз					sekiz	sekiz
239	девять	тăхăр	тоҕус	тос	тоғыс	тогус	тогуз	тугыз	туғыҙ	тогъуз	тогъуз	тогъуз	тогыз	togʻız	тоғыз					dokuz	doquz
240	десять	вун	уон	он	он	он	он	ун	ун	он	[[ ]]	[[ ]]	он	on	он					on	on
241	весна	çур	саас	час		јас	жаз	яз	яҙ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	язлык	koʻklem, baʻhaʻr	көктем			ýaz	yaz	bahar	baar
242	лето	çу	сайын	чай		јай	жай	җәй	йәй	[[ ]]	джай	яй	яз	jaz	жаз			ýaý	yay	yaz	yaz
243	осень	кĕр	күһүн	күс		кӱс	күз	көз	көҙ	[[ ]]	[[ ]]	гюз	куьз	guʻz	күз			güz	payız, güz	güz	küz
244	зима	хĕл	кыһын	кыш		кыш	кыш	кыш	ҡыш	къыш	къыш	къыш	кыс	qıs	қыс			gyş	qış	kış	qış
245	уходить	кайма	бар	чоруур		кӧдӱ	көтүү	китәргә	китеү, йүнәлеү, һуҙылыу, юлланыу, юл алыу, ҡарау, тәрбиәләү	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	кету					gitmek	ketmek
246	который	-акан, -екен		каыйзы, кайы		кайсы, кайзы, нече	кайсы, нече	кайсы	нисә, нисәнсе, күпме, ҡайһы, ҡайһыныһы	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	қайсы						qaysı, angi
247	сколько	миçе	хас	каш		кӧп'мӧ	көпмө	ничә	күпме, ни хәтле, ни тиклем, ни ҡәҙәр, ни саҡлы, нисә	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	неше, қанша						qaç
248	волк	кашкăр	бөрө	бөрү, кокай		бӧрӱ	бөрү	бүре	буре, ҡашҡар	бёрю	бёрю	бёрю	боьри	qasqır	бөрі, қасқыр			börü		börü, kurt	qaşqır	börü'
249	деньги	укҫа	харчы	акша		акча	акча	акча	аҡса	[[ ]]	[[ ]]	акъча	[[ ]]	[[ ]]	ақша					para	aqça, para
250	брать	ил	ыл	алыр		ал	алуу	алырга	алыу	[[ ]]	[[ ]]	алмакъ	[[ ]]	[[ ]]	алу					almak	almaq
251	бегать	чупма	сүүр	маңнаар, чүгүрер		јӱгер	жүгөрүү	йөгерергә	йүгереү, йүгерешеп йөрөү	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ювырув	juwırıw	жүгіру						çapmaq
252	бык/корова	вӑкар/ĕне	оҕус/ынах	буга/инек	пуға/інек	бука/ийнек, инек	бука, өгүз/инек, сыйыр	үгез, бога/сыер	үгеҙ, буға/һыйыр	[[ ]]	[[ ]]	оьгюз/сыйыр, инек	сыйыр	sıyır	бұқа, өгіз, тана/сиыр			öküz		sığır	buğa/sığır
253	конь, лошадь	[лаша]], ут	ат, сылгы	аът, чылгы		ат	ат	ат, елкы	ат, алаш, йылҡы	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ат	[[ ]]	ат, жылқы					at	at
254	ребро	аяк	ойоҕос	ээги, хавырга		кабырга	кабырга	кабырга	ҡабырға, ҡыр, ян	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	кабырга	[[ ]]	қабырға		qowurgha	gaburga	qabırğa	kaburga	qaburğa
255	медведь	упа	эһэ	адыг	аба, азығ	айу	аюу	аю	айыу	[[ ]]	[[ ]]	аюв	аюв	ayıw	аю	ayiq	[[ ]]	aýy	ayı	ayı	ayuv	[[ ]]
256	пиво	сăра		[[]]		сыра	сыра	сыра	һыра	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	сыра			syra		bira	bira, pivo
257	душа, дух	чун	кут	сүнезин, кут		јан, тын, кӱ'н, кӧҥӱл	көңүл	күңел, җан, рух	йән, күңел, рух, дәрт, хис, аң, аҡыл, әруах, зат, тын, һулыш	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	жан			göňül			can, göñül
258	спасибо	тавтапуç	махтал	четтирдим, четтирген		рахмат, јакшы эле	рахмат, жакшы эле	рәхмәт	рәхмәт, яҡшы әле, һау бул	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	рахмет						sağ oluñız (при обращении на вы), sağ ol (при обращении на ты)
259	здравствуйте	сывлăх сунатăп, салам	дорообо	экии, менди		су, сэлам	салам, рахмат	исәнмесез	һау, һаумы, сәләм, хәйерле көн, нихәл, арыумы, шәпме, һаумыһығыҙ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	сәлем						selâm aleyküm, aleyküm selâm (в ответ) meraba
260	прощайте	сывă юлăр, сыв пул		байырлыг		јакшы болзын		сау булыгыз	һау бул, иҫән-һау, һау булығыҙ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	сау болыңыз						sağlıqnen qalıñız (остающемуся), sağlıqnen barıñız (уходящему)
261	почему	мĕншĕн	тоҕо	чүге	неге	неге	[[]]	ни өчен, нигә	ниңә, нишләп	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	неге	[[]]	[[]]	[[]]		neçin, neden	neçün
262	да	аха, çапла	ээх	ийе		эйе	ооба	әйе	эйе, шулай шул	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	awa	иә	ha	he'e	hawa	hə, bəli	evet, ha	e, ebet
263	нет	ҫук	суох	чок	чох	јок , ба, бе	жок	юк	юҡ, -ма/-мә	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	yaq	жоқ	yoq	yoq	ýok	yox	yok	yoq
264	рабочий	ӗҫҫынни	үлэһит	кыйгырар, чалаар, адаар	ісӌі	ишчи	ишчи	[[]]	эшсе	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[]]	ishchi	ishchi	işçi	işçi	[[]]	işçi
265	трава	курăк	от	оът, сиген	от	от, ӧлӧҥ	от, өлөң	үлән	ут, үлән	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	шөп, от	ot	ot	ot	ot	ot	ot
266	чеснок	ыхра	сарымсах	[[ ]]	самзах	сарымсак	сарымсак	сарымсак	һарымһаҡ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	сарымсак	[[ ]]	сарымсақ	sarimsaq	samsaq	sarymsak	sarımsaq	sarımsak	sarımsaq
267	лук (трава)	сухан	луук, чочунаах, сүөгэн	согуна	соған	согон, согоно	согон	суган	һуған	[[ ]]	[[ ]]	согъан	[[ ]]	[[ ]]	жуа, пияз	sog'an	piyaz	sogan	soğan	soğan	soğan
268	свинья	сысна		хаван	сосха	чочко	чочко	дуңгыз	сусҡа	[[ ]]	[[ ]]	донгуз	шошка, донъыз	[[ ]]	шошқа, доңыз	cho'chqa	choshqa ,chochqa				domuz, çoçqa
269	курица	чӑх		дагаа	таңах	такаа	тоок	тавык	тауыҡ	[[ ]]	[[ ]]	тавукъ	тавык	[[ ]]	тауық	tovuq	toxu	towuk	tovuq	tavuk	tavuq
270	лук (для стрельбы)	ухă	ох саа, чаачар саа, саа	ча	чаӌах	јаа	жаа	җәя	йәйә	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	садақ	yoy	yay	ýaý	yay	yay	yay
271	здоровье	сывлăх	чөл	кадыкшыл	сағ	суу, су кадык	соо	саулык, сәләмәтлек, исәнлек, тазалык	һаулыҡ, сәләмәтлек, иҫәнлек, иҫәнлек-һаулыҡ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	денсаулық	[[]]	[[]]	[[]]	sağlıq	sağlık	sağlıq
272	пчела	пыл хурчӗ	тигээйи, ыҥырыа	ары		адару	аары	бал корт	арыу, ары, бал ҡорто	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ара	ari	here	ary	arı	arı	balqurt
273	стрела	ухă йĕппи	ох, оноҕос	согун, ок	ох	јебе, ок	жебе, ок	ук	уҡ	окъ	окъ	окъ	[[ ]]	oq	оқ, жебе	oq	oq	ok	ox	ok	oq
274	восток	хĕвел тухăç	илин	чөөн, чөөн чүк	іскер	кӱнчыгыш	күн чыгыш	көнчыгыш	көнсығыш, шәреҡ	[[ ]]	[[ ]]	гюнтувуш	куьнтувар	[[ ]]	шығыс	sharq	sherq	gündogar	şərq	doğu	şarq, kündoğuş
275	запад	хĕвел анăç	арҕаа	барыын чүк, барыын	кидер	кӱнбадыш	күнбатыш	көнбатыш	көнбайыш	[[ ]]	[[ ]]	гюнбатыш	[[ ]]	[[ ]]	батыс	g'arb	gherb	günbatar	qərb	batı, garp	ğarp, künbatı
276	юг	кăнтăр	соҕуруу	мурнуу чүк	ӱстінзарых	тӱштӱк	түштүк	төньяк	төньяҡ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	оңтүстік	janub	jenub	günorta	cənub	güney	cenüp, qıbla
277	север	çурçĕр	хоту	соңгу чүк ,соңгу	ӱстензарых	тӱндӱк	түндүк	көньяк	көньяҡ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	солтүстік	shimol	shimal	demirgazyk	şimal	kuzey	şimal, sırt
278	сумерки, заря	ĕнтрĕк	боруҥуй, борук-сорук, саһарҕа, сарыал	даң, имир	таң	караҥу, таҥ	караңгы	эңгер-меңгер	ҡараңғы, таң	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	іңір, таң	qoron'giliq, qorong'i		karanlık	qaranlıq	karanlık	qaranlıq
279	сон	тӗлӗк	түүл	дүш, уйгу	тӱс	тӱш	түш	төш, йокы	төш	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	түс, ұйқы	tush	tüsh	düýş	tüş	düş	tüş
280	бог	турӑ	таҥара	дээр, бурган, кудай	худай	кудай	кудай	ходай	хоҙай, тәңре	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	кудай	[[ ]]	құдай	Xudo	Xuda	hudaý	Xuda	tanrı	tañrı, ilâh
281	верующий	ĕненекен	итэҕэйээччи, таҥараһыт	чүдүкчү, шажынныг	тигриник	дым	тин	динле	дингә , диндар, ышаныусы, дини	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	діндар	[[]]	[[]]	[[]]	[[]]	[[]]	dindar, imanlı
282	народ	халăх	дьон	чон, улус, эл	халых	калык	калк, кишилер	халык	халыҡ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	халық	odamlar	adamlir	halk, il , iil	xalq	halk	halq
283	история	истори	төрүт	төөгү		тарых, тӱӱки	тарых	тарих	тарых	тарих	тарих	тарих	тарых	[[ ]]	тарих	tariq	tariq	taryh	tarıx	tarih	tarih
284	страна	çĕршыв	дойду, ил	чурт, эл	ил	эл	эл	ил	ил	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ел	el	el	el	əl	ülke	memleket, el
285	спать	çывăрма	утуй	удуур	уйғу	уйку	уйку	йокларга	йоҡо	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	uyqılaw	ұйықтау	[[]]		[[]]	[[]]	uyumak	yuqlamaq
286	песня	юрӑ	ырыа	ыр, ыры	сарын, ыр	ыр, сарын, кожоҥ	ыр	җыр	йыр	[[ ]]	[[ ]]	йыр	[[ ]]	qosıq	жыр, ән	ir		aýdym	mahnı	türkü, şarkı	yır, türkü
287	работа	ӗҫ	үлэ	ажыл, иш	іс	иш	иш	эш	эш	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	ис	[[ ]]	іс	ish	ish	iş	iş	iş	iş
288	сто	çĕр	сүүс	чүс	чӱс	jӱс	[[]]	йөз	йөҙ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	juʻz	жүз	[[]]	[[]]	[[]]	[[]]	yüz	yüz
289	след	йĕр	суол	ис	іс	ис	из	эз	эҙ	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	із	iz	iz	iz	iz	iz	iz
290	время	вăхăт	кэм	шаг ,үе	сах	чак, ӧй, вакт	убакты, убакыт, чак	чак, вакыт	ваҡыт, саҡ	[[ ]]	[[ ]]	вакъти, заман	вакыт	waqıt, zaman	уақыт, шақ, кез	vaqt, chogi'	waqt	wakt		vakit, çağ	vaqıt, zaman
291	десять тысяч	вунă пин	түмэн	түмэн	тӱмен	тӱмен	түмөн	төмән	төмән	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	[[ ]]	түмен	tuman	tümen	tümen	tümen	dümen, tümen	on biñ (устар. tümen)
292	мозг	миме	мэйии	мээ	мии	мее	мээ	ми	мейе	мыйы	мыйы	мийи	мый	miy, meyin	ми	miya	menge	beýni, beýin	beyin	beyin	miy
293	вечный	ĕмĕр	мэҥэ	мөңге	кӧзир	мӧҥкӱ		мәнге	мәнге	ёмюрлюк	ёмюрлюк	ёмюрлик	оьмуьрлик	ömürlik	мәңгілік, ғұмыр						ebediy
294	одинокий	пĕччен	соҕотох, сааҥаах сааҥнаах	чаңгыс	чағыс	јаҥыс		яңгыз	яңгыҙ	жангыз	джангыз	янгуз	янъгыз	jan'gız	жалғыз						yañğız, yalıñız
295	свет	ҫутӑ	сырдык	чырык	чарых	јарык, јеҥил		җиңел, якты	еңел, яҡты, яҡтылыҡ	жарыкъ	джарыкъ	ярыкъ	ярых	jarıq	жарық						yarıq
296	верблюд	тĕве	тэбиэн	теве	тибе	тӧӧ		дөя	төя, дөя	тюе	тюе	тюе	туье	tu'ye	түйе						deve
297	муравей	кăткă	кымырдаҕас	кымыскаяк	хымысха	комурска, чымалы		кырмыска	ҡырмыҫҡа	къумурсха, гумулджук	джюджю, къумурсха	чималы	кумырска	shımalı	құмырсқа						qırmısqa
298	сын	ывăл	уол						ул						ұл						oğul
299	дочь	хĕр	кыыс						ҡыҙ						қыз						qız
300	брат	пичче, тете	убай, ини						ағай, ир туған, эне, ҡусты						аға; іні						ağa (старший); qardaş, kadâ (младший)
301	сестра	аппа	эдьиий, балыс						апай; һеңле, ҡәрендәш						апа, әпке; қарындас, сіңлі						apte, tata (старшая); qardaş, kadâ, qız qardaş (младшая)
302	звать	чĕнме	ыҥыр						саҡырыу						шақыру						çağırmaq

Ссылки

• THE TURKIC LANGUAGES IN A NUTSHELLThe Internal Classification & Migration of Turkic languages
• The Lexicostatistics and Glottochronology of Turkic Languages

Шаблон:Списки Сводеша Тюркские Категория:Тюркские языки